H.D.D

  هارد دیسک HDD، که پیش از این به عنوان دیسک گردان ثابت شناخته می شد) یک حافظه دائمی است که بطور دیجیتالی رمزنگاری شده و اطلاعات را روی سطح مغناطیسی دیسک های خود ذخیره می کند.

هارد دیسک ها در ابتدا برای استفاده در کنار کامپیوتر تولید شدند و بعد ها از آن ها در داخل کامپیوتر استفاده شد. با گذشت زمان کاربرد های هارددیسک از حیطه کامپیوتر فراتر رفت .بطوریکه در تجهیزات ضبط تصویر ،پخش صدا ، همچنین در سیستم ها و دوربین های دیجیتال مورد استفاده قرار گرفت . در سال ۲۰۰۵ اولین تلفن های همراه ِ دارای هارد دیسک توسط شرکت های نوکیا و سامسونگ ارائه شد. ایجاد نیاز به حافظه های بزرگ ، قبال اعتماد و مستقل ، منجر به تولید ساختارهایی همچون RAID ،سخت افزار هایی همچون NASحافظه های متصل به شبکه) و سیستم هایی همچون SAN شبکه های ذخیره اطلاعات) شد تا بتوان بطور موثر به حجم بالایی از اطلاعات دسترسی پیدا کرد.

● دیسکهای دایم H.D.D ....

ادامه نوشته

روش هایی سودمند برای استفاده از Windows Vista

  در صفحه‌ نمایش ویندوز ویستا هم تعداد زیادی از تنظیمات جدید بوجود آمده است و هم جای بسیاری از گزینه‌های آشنا عوض شده است.

در اینجا ۱۰ ترفند سودمند برای تناسب دهی سیستم ویستا به شما معرفی می‌شود.

● جابه جایی پوشه‌های استاندارد

پوشه‌های استاندارد «موسیقی»، «عکسها» و «اسناد» در ویستا در “User Accounts" جای گرفته‌اند. مسلما این تنظیم برای اشخاصی که با سیستم‌عامل‌های قدیمی کار کرده‌اند و جای دیگری را برای پوشه‌های گفته شده می‌شناسند، مناسب نیست.

اما خوبی کار اینجاست که می‌توانید به راحتی سیستم را متقاعد کنید تا داده‌های Partitionهای دیگری را قبول کند.

برای این کار در منوی شروع، گزینه مورد نظر را با دگمه راست موش کلیک کنید.

سپس گزینه Properties را انتخاب کرده و به بخش Target بروید.

سپس گزینه Move را برگزیده و به توضیحات و پیشنهادات ویستا عمل نمائید.

● مشکلات نرم‌افزاری

دردسر و ناراحتی در مورد نرم‌افزارهای ناپایدار در ویستا نیز وجود دارد. راه‌حلی وجود دارد و آن هم این است که ابزار سودمندی وجود دارد که به وسیله آن مهمترین قسمتهای مشکل‌دار آشکار می‌شوند. اگر Perfmon.msc را فراخوانی کنید، در قسمت مربوط به ابزار نگهبانی، گزینه‌ای مربوط به نگهبانی صحت را می‌یابید. در اینجا شاهد نوشته‌های قرمز رنگی خواهید بود. آنها را آزمایش کنید.

پس از این کار، متوجه خواهید شد که کدامین نرم‌افزارها در مشکلات و یا Crash کردن‌ها سهیم می‌باشند. در گزینه‌های قرمز، تمامی اطلاعات حتی تاریخ نصب نیز قابل مشاهده است.

● تناسب دهی عناصر ویندوز

در ویندوز XP پس از یک بار کلیک کردن دگمه راست موش در دسک‌تاپ و انتخاب گزینه Properties به پنجره‌ای برای کنترل بهتر عناصر ویندوز دست می‌یافتید؛ در ویستا نیز این گزینه وجود دارد.

گزینه‌های Control Panel→Customize را انتخاب کرده و به بخش رنگ پنجره و ساختار بروید. در اینجا برای رسیدن به پنجره مورد نظر باید لینک مربوط به خصوصیات ساختار کلاسیک را انتخاب کنید. توجه داشته باشید که تغییر رنگ در Aero-Design هیچ تغییری ایجاد نمی‌کند و تنها تناسب دهی اندازه، تغییراتی را بوجود می‌آورد.

● Gedgetهای گوگل در نوار کناری

گرچه تعداد نرم‌افزارهای کاربردی کوچک در نوار کناری ویستا به کندی افزایش می‌یابد، اما در عوض پیوسته و منظم می‌باشند. توسط ژنراتور Amnestyمی‌توان Gadgetهای بسیاری را که مربوط به گوگل می‌باشند در آنجا نشان داد.

برای این کار ژنراتور را فعال کرده و گزینه‌های زیر را انتخاب کنید:

Google Gadgets→Open Site in Browser. سپس بر روی Gadget مورد نظر خود کلیک کرده و گزینه مربوط به اضافه کردن به سایت وب را برگزینید. با کلیک دیگر بر روی گزینه فراخوانی کد، کدی در پایین صفحه به شما نشان داده می‌شود که توسط Copy - Paste آن را به ژنراتور Amnesty اضافه می‌کنید. پس از Generate، نوار کناری پنجره با عناصر جدید باز خواهد شد. اگر اکنون بر روی آن دو بار کلیک کنید، Gadget در نوار کناری ظاهر خواهد شد.

● سرعت بخشیدن به درایورها

ویستا گزینه‌ای را عرضه می‌کند که توسط آن می‌توان بازدهی درایو را بالا برد. البته بالا بردن این بازدهی مشکلی را به همراه دارد و آن هم ضعف امنیت است. اگر شما در Computer- Management تحت گزینه مربوط به درایوها یک درایو را انتخاب کرده و در Properties به بخش Policies بروید، به گزینه‌ای برای فعال کردن بازدهی بالا برخواهید خورد. شرط موجود برای انجام این‌ کار، این است که در همان پنجره، کاشه نوشتن، فعال شده باشد.

بازدهی با این روش افزایش می‌یابد که سیستم اطلاعات رم را بصورت میانی در هارد ثبت نمی‌کند.

پس اینگونه حالت کار شده جدید بر روی یک فایل، تنها در حافظه وجود داشته و با یکبار قطع شدن برق کاملا از بین می‌رود.

اگر دارای هاردی می‌باشید که اطلاعات شخصی مهمی بر روی آن دارید، بهتر است از این روش استفاده نکنید.

● پروتکل شکایت‌وار

ویستا توسط یک ابزار جدید که متعلق به نگهبانی بازدهی و صحت کار می‌باشد، پروتکلی از تمامی اتفاقات افتاده در یک دستگاه را مثلا: Crashها و نصب‌ها و... در اختیار کاربر می‌گذارد.

اینگونه کاربر به راحتی در می‌یابد که از زمان نصب ویندوز ویستا چه اتفاقات و مشکلاتی بوجود آمده‌اند.

از طریق گزینه‌های زیر می‌توانید ابزار گفته شده را فعال کنید:

Control Panel→ System and attendance→ Power in formations and tools→ nother tools

در پنجره مربوط به نگهبانی صحت کار در بخشهای مختلف، مشکلات برنامه‌های کاربردی، مشکلات سخت‌افزاری، مشکلات ویندوز و مشکلات مختلف می‌توانید به برنامه‌هایی که ریشه‌های مشکلات را در کامپیوتر بوجود آورده‌اند، پی‌ببرید. به احتمال زیاد پس از نصب دوباره و یا به‌روزرسانی نرم‌افزارها، این مشکلات برطرف خواهند شد.

● تقویم ویندوز

تجهیزات تقویم در ویستا از iCalendar- Standard در فرم فایل‌های ICS استفاده می‌کند.

نتیجه این می‌شود که می‌توان اطلاعات تقویمی برنامه‌های دیگری مانند Rainlandar (Freeware) یا iCal (Apple) را وارد کرد و یا از Web– Calendar که باید عضو آن شد، استفاده نمود که خود از این استانداردها استفاده می‌کند.

برای عضو شدن تنها احتیاج به آدرس اینترنتی کامل Web-Kalender می‌باشد. توسط وارد کردن فایلهای ICS گفته شده، روزهای مهم و یا تعطیل کشورهای مختلف قابل مشاهده خواهند بود.

● نمایش آیکون

شما می‌توانید نمایش آیکونهای دسک‌تاپ را تناسب دهی کنید. برای این کار مانند نسخه‌های قبل در دسک‌تاپ دکمه راست موش را فشار دهید. سپس گزینه View را انتخاب کنید. البته گفتنی است که در اینجا، حق انتخاب شما تنها میان آیکون‌های بزرگ، معمولی و یا کلاسیک خواهد بود. گزینه‌هایی مانند: لیست، آیکون‌های کوچک، مربع‌ها، اطلاعات دیگر به چشم نمی‌خورند.

در صورتی که در دسک‌تاپ و یا در هر پوشه‌ای، دگمه Ctrl را فشار داده و دگمه دورانی موش را حرکت دهید، به امکانات بیشتری دست پیدا خواهید کرد، چرا که بدینوسیله می‌توانید تنظیمات اندازه را تا ۲۸ گزینه انجام دهید.

● منوی بوت: کدامین ویستا؟

اگر شما عمل نصب دو ویستا را در یک کامپیوتر انجام دهید، در هنگام بوت شدن هر دو به عنوان Microsoft Windows Vista معرفی می‌شوند. برای اینکه تفاوت معلوم شود، باید لااقل در یکی از گزینه‌ها تغییری بوجود آید. به عنوان مثال، اگر بخواهید سیستمی را که در حال کار است در Boot manager تغییر نام دهید، باید در محل نوشتن دستور، دستور زیر را وارد کنید:

bcdedit/ set discription "Vista Ultimate"

سیستمی که غیرفعال هست را نیز می‌توانید اسم‌گذاری نمائید. برای این کار باید پس از “/set” شماره ID سیستم را وارد کنید.

این شماره را می‌توانید توسط دستور bcdedit بدست آورید.

● آشکارسازی منوها

مایکروسافت سعی کرده است در ویستا، سرویس‌ بعضی از برنامه‌ها را واضح‌تر کند. در مرورگر و مرورگر اینترنت و Media Player عناصر سرویس ده تا آنجا که شده است، کاهش یافته‌اند و نوارهای منو نیز از بین رفته‌اند. برای برگرداندن آنها به صفحه، کافیست دگمه ALT را فشار دهید.

اگر می‌خواهید که منوها برای همیشه ظاهر و آشکار بمانند، در نرم‌افزارهای زیر به بخشهای گفته شده مراجعه کنید:

● مرورگر ویندوز:

Organize→ Layout→ Menubar

● مرورگر اینترنت:

View→ Toolbar→ Menubar

● Media player:

View→ Classic Menu

و یا می‌توانید از ترکیب دگمه‌های Ctrl-M استفاده کنید.

از DirectX چه می دانیم؟!!!

 همه چیز درباره ی DirectX

● چطور کار می کند؟

در ابتدایی ترین سطح Directx به عنوان یک واسطه بین سخت افزار در کامپیوتر شخصی و خود ویندوز، بخشی از API ویندوز یا واسطه برنامه نویسی برنامه های کاربردی Application Programming Interface است. برای مثال هنگامی که نویسنده یک برنامه بازی می خواهد یک فایل صوتی اجراء شود، صرفاً فراخوانی (call) به تابع کتابخانه (library function) صحیح می باشد. هنگامی که بازی اجراء می شود، عملکرد مزبور Directx API را فرا می خواند که به نوبه خود فایل صوتی را به اجراء در می آورد. برنامه نویس به دانستن نوع کارت صدایی که با آن سروکار دارد، توانایی های کارت مزبور و چگونگی مکالمه با آن نیاز ندارد. ماکروسافت Directx را فراهم آورده است و سازنده کارت صدا نیز درایوی که توان اجرای Directx را داشته باشد فراهم کرده است.

برنامه نویس تقاضای صدایی که باید اجراء شود را می نماید و صوت مزبور اجراء می شود بدون توجه به دستگاهی که صدا روی آن باید اجرا شود. از دیدگاه ما به عنوان بازیکنان نیز Directx اوضاع را بطرز غیر قابل باوری تسهیل می نماید، حداقل بصوت تئوری. شما کارت صدای جدیدی را جایگزین کارت قدیمی تان می کنید و کارت جدید به همراه درایو می آید. دفعه بعد که بازی مورد علاقه خود را بازی کردید، هنوز می توانید صداها و موسیقی آن را شنیده و ناچار به انجام هیچگونه تغییرات پیکربندی پیچیده ای نمی باشید. در ابتدا، Directx زندگی خود را به عنوان یک Toolkit ساده آغاز نمود: سخت افزارهای اولیه محدود بوده و صرفاً گرافیکی بسیار ابتدایی مورد نیاز بود. با تکامل نرم افزارها و سخت افزارها از نظر پیچیدگی، Directx نیز تکامل یافت. اکنون Directx بسیار بیشتر از یک Toolkit گرافیکی بوده و اصطلاح مزبور، در بر گیرنده گزیده گسترده ای از روتین ها می باشد. برای مثال روتین DirectInput می تواند با همه گونه ابزار ورودی از ماوس دو دکمه ای گرفته تا جوی استیک های پیچیده مخصوص عملیات پرواز سروکار داشته باشد و سایر بخش ها شامل DirectSound برای ابزارهای صوتی است و DirectPlay که یک Toolkit برای بازی های چند بازیکنی Online فراهم آورده است.

● نسخه های Directx

( البته۱۰ Directx نیز به تازگی وارد بازار شده است )این واسطه بر روی کلیه نسخ ویندوز از ویندوز ۹۸ گرفته تا ویندوز سرور ۲۰۰۳ به همراه کلیه نسخ فی مابین آن ها اجراء می گردد. لیکن این Toolkit بر روی ویندوز ۹۵ اجراء نمی شود: اگر دستگاهی دارید که روی آن ویندوز ۹۵ نصب شده است، ناچارید به استفاده از نسخه قدیمی تر و کم توان تر ۸‎/۰a می باشید. ویندوز NT۴ نیز نیازمند نسخه خاص خودش است که در این مورد خاص Directx ۳/۰a است. با این همه نسخ متفاوت Directx که درسنوات متمادی در دسترس قرار گرفته است، ردیابی نسخه هایی که به آن ها نیاز دارید مشکل و مشکل تر می شود.

در همه موارد به جز موارد بسیار نادر، کلیه نسخ Directx قابلیت سازگاری با نسخ قدیمی تر را نیز دارند. یعنی بازی هایی که می گویند نیازمند Directx۷ هستند، به راحتی با نسخه های جدید تر نیز اجراء خواهند گردید، ولی با نسخ قدیمی تر خیر. بسیاری از عناوین جدید بازی ها بطور دقیق اعلام می نمایند که نیازمند Directx ۹ بوده و بدون نصب دقیقاً آخرین نسخه آن، اجراء نخواهد گردید. این امر بخاطر آن است که بازی های مزبور از ویژگی های جدیدی که با این نسخه معرفی گردیده است، استفاده می نمایند.

البته دیده شده که برنامه نویسان تنبل نیز گاهی آخرین نسخه Directx را به عنوان نسخه مورد نیاز بازی خود معرفی می کنند، در حالیکه بازی مورد بحث از هیچ کدام از موارد تقویت یافته جدید استفاده نمی کند. لیکن به طور کلی، اگر عنوان یک بازی به نسخه ای از Directx به این صورت پیوند خورده باشد، قبل از اینکه بتوانید بازی کنید، لازم است Directx خود را ارتقای دهید. اصلاحات انجام گرفته در ریشه کد Directx بدین معناست که ممکن است حتی در بعضی از بازی ها بهبودهایی را پس از ارتقا به آخرین نسخه ساخته شده از Directx، مشاهده نمایید. دان لود و نصب Directx نیز نباید چندان پیچیده باشد.

● ارتقای Directx

کلیه نسخ قابل دسترس ویندوز به هرماه شکلی از Directx به عنوان جزئی از هسته (core) سیستم، که قابل حذف نمی باشد می آیند. لیکن بسیاری از بازی های جدید نیازمند آخرین نسخه Directx جهت اجرای کامل و یا اصولاً هر گونه اجرائی می باشند.عموماً بهترین محل جهت نصب آخرین نسخه Directx، بخش اختصاص یافته به آن در سایت اینترنتی مایکروسافت می باشد که در آدرس www.microsoft.com/windows/directx یافت می شود. می توانید یک installer ساده را دانلود کنید که هنگام نصب به نوبه خود آن اجرایی که سیستم جهت ارتقا نیاز دارد را دانلود می نماید و یا بسته نرم افزاری توزیع شده را به طور کامل جهت نصب Offline بعدی دانلود نمایید. منبع خوب دیگر برای Directx خود بازی ها هستند. اگر بازی به نسخه خاصی از Directx نیاز داشته باشد، نسخه مزبور روی CD نصب بازی خواهد بود و ممکن است حتی به طور خودکار توسط Installer بازی روی سیستم نصب گردد.

● تشخیص علت مشکلات

تشخیص علت مشکلات نصب Directx می تواند مشکل ساز باشد، به خصوص اگر ندانید کدامیک از اجزای آن سبب از کار افتاده بازی جدیدی شده است که به تازگی خریداری نموده اید. خوشبختانه، مایکروسافت یوتیلیتی مفید به نام Directx Diagnostic Tool را فراهم کرده، هر چند که آن را مشخص نساخته است. این ابزار را در هیچ نسخه ای از ویندوز در منوی Start نمی توانید بیابید و هر نسخه ویندوز نیز ابزار مزبور را در جایی متفاوت با سایر ویندوزها نصب کرده است. راحت ترین راه استفاده از این ابزار چنین است که کادر محاوره RUN را در منوی Start باز و در آن dxdiag را تایپ و سپس روی OK کلیک کنید. هنگامی که این برنامه برای اولین بار بارگذاری می شود، چند ثانیه ای طول می کشد تا نسخه نصب شده Directx را بررسی کرده و مشکل را بیابد. ابتدا برگه Directx File اطلاعاتی راجع به هر یک از فایل هایی که نسخه نصب شده مورد استفاده قرار می دهد را نشان می دهد. بخش Notes در ذیل برگه مزبور نیز ارزش بررسی را دارد، زیرا فایل های مفقودی یا معیوب در اینجا علامتگذاری می گردند.برگه هایی که علامت های Display، Music، Input و Network را دارند، همگی با مناطق خاص همنام خود در Directx مرتبط می باشند و بجز برگه Input ابزارهایی را جهت آزمایش عملکرد صحیح برروی سخت افزار دستگاه در اختیارتان می گذارند. نهایتاً برگه Move Help روشی مفید جهت شروع Directx Troubleshooter را فراهم می آورد که ابزار حل مشکل خط ساده مایکرو سافت برای بسیاری از موارد معمول و عمومی Directx می باشد.

CPUچیست؟

واحد پردازش مرکزی (CPU) چیست؟به مدار های مجتمعی که وظيفه پردازش اطلاعات و انجام محاسبات مورد نياز يک کامپيوتر را بر عهده دارد واحد پردازش مرکزی ٬ CPU ٬ پردازنده ٬ پراسسور يا ميکرو پراسسور می گويند و يک کامپيوتر می تواند از يک يا چند پردازنده تشکيل شده باشد. CPU مغز هر کامپيوتر محسوب ميشود و عمده وظايف محاسباتی و پردازشی هر کامپيوتر را بر عهده دارد. پردازنده ٬ در واقع يک ويفر کوچک سيليکونی است که با انباشت حساب شده ی مواد مختلف بر روی آن به مداری کامل ٬ متشکل از چند هزار و يا چند ميليون ترانزيستور ظريف تبديل شده است.

مروری بر تاريخچه پردازنده ها

اولين پردازنده در سال ۱۹۷۰ با نام ۴۰۰۴ توسط شرکت اينتل عرضه گرديد و تا امروز نيز اين شرکت عمده ترين سهم بازار پردازنده را در دست دارد ؛ هر چند که با ورود شرکت های همچون موتورلا ٬ AMD ٬ سايريکس و غيره به اين بازار ٬ ديگر اينتل يکه تاز اين عرصه نيست و بازار بين رقبا تقسيم شده است.

CPU های شرکت موتورلا داری ساختاری ويژه و انحصاری هستند و در نتيجه با پردازنده اينتل سازگار نيستند ٬ در حالی که CPUهای عرضه شده از سوی دو شرکت AMD و سايريکس کاملا با CPU های اينتل سازگار مي باشند و تمام نرم افزار هايی که CPU های اينتل قابل اجرا مي باشند٬ با CPU های AMD و سايریکس نيز اجرا می گردند. CPUهای سایريکس از کيفيت و عملکرد چندان مطلوبی برخوردار نيستند و در ميان انواع CPUها از قيمت پايين تری نيز برخوردارند. در حالی که CPU های ساخت AMD در عين برخورداری از قيمتی پايين تر ٬ در بسياری موارد حتی از CPUهای گران اينتل ٬ خود را برتر نشان داده اند.      

CPU ها برای انجام وظايف خود مرتبا مجبورند با حافظه تبادل اطلاعات نمايند. اين در حالی است که از يک سو ٬ هميشه سرعت پردازنده های مرکزی بيشتر از سرعت انتقال اطلاعات روی مادربرد بوده است و از سوی ديگر حافظه رم روی مادربرد قرار دارد و نه دورن پردازنده و در نتيجه سرعت حافظه رم نيز از سرعت انتقال اطلاعات روی مادربرد پيروی می کند. علاوه بر اين حافظه رم حافظه ای عمومی است که توسط ساير اجزا سيستم نيز مورد استفاده قرار ميگرد. برای رفع اين مشکل و افزايش سرعت پردازش اطلاعات ٬ نوعی حافظه به نام حافظه Cashe لايه اول و دوم (L1,L2)در درون CPU ها تعبيه شد که سرعت آن با سرعت CPU برابر است. حافظه Cashe تنها در اختيار پردازنده مرکزی قرار دارد و ساير تجهيزات حق استفاده از آن را ندارند.

تا پيش از ظهور CPU مدل 80486DX تمام پردازنده ها بدون حافظه Cashe عرضه می شدند و برای اولين بار اين پردازنده بود که از حافظه Cashe لايه يک ( L1 )به صورت داخلی بهره گرفت. برای جلوگيری از افزايش قيمت ٬ در آن زمان به همين یک Cashe  داخلی بسنده شد و Cashe لايه ۲ (L2) بر روی مادربرد نصب گرديد. قرار گرفتن cashe لايه ۲ بر روی مادربرد از سرعت آن در مقايسه با Cashe لايه ۱ بسيار ميکاست ولی باز هم وجود آن در سيستم بی تاثير نبود. با ظهور پردازنده های پنتيوم پرو و پنتيوم ۲ ٬ تکنولوژی آنقدر پيشرفت نموده که بتوان Cashe لايه دوم را نيز بدون افزايش قابل ملاحظه قيمت درون پردازنده جای داد و از آن پس تمام پردازنده ها ٬ هر دو سطح حافظه Cashe را درون خود جای دادند.

با شدت گرفتن بازار ٬ رقابت بين توليد کنندگان پردازنده ها افزايش يافت٬ شرکت اينتل که ميديد قيمت پايين تر پردازنده های AMD ميرود مشتريان را به سوی خود جلب نمايد٬ پردازنده های سلرون را عرضه نمود که در عين برخورداری از سرعت ساعت پردازنده های پنتيوم قيمت پايين تری داشتند.

شرکت AMD نيز برای عقب نماندن از قافله ٬ اقدام به توليد پردازنده های Duran کرد. تفاوت عمده پردازنده های سلرون و Duran با پردازنده های اصلی خود ٬ در شکل بسته بندی ٬ ميزان حافظه Cashe لايه دوم و سرعت تبادل اطلاعات بين اين Cashe و پردازنده ميباشد که البته اين خود تفاوت کوچکی نيست و در سرعت واقعی و عملکرد کامپیوتر نقش موثری دارد.

تفاوت پردازنده های 32 و 64 بیتی

محدودیتی که در دامنه پردازش های ۳۲ بیتی وجود دارد، همواره باعث کندشدن سرعت انجام عملیات پیچیده و سنگین اطلاعاتی در سیستم های مختلف می گردد. به همین منظور بسیاری از شرکت های سازنده نرم افزار و خصوصاً آن هایی که در زمینه سیستم عامل فعالیت دارند از دیرباز رقابتی را برای تحت پوشش قراردادن تعداد زیادتری CPU و مقدار بیشتری حافظه RAM نسبت به یکدیگر آغاز کرده اند. به عنوان مثال رقابتی که بین ویندوز ۲۰۰۰ سرور با سولاریس یا انواع یونیکس و لینوکس بر سر امکان استفاده از ۸ یا ۱۶ تا ۳۲ پردازنده به همراه چند گیگابایت حافظه RAM و امثال آن وجود داشت همواره یکی از جالب ترین و پرسروصداترین زمینه رقابت بین چند سیستم عامل به شمار می رفت. اما همه این عوامل چندی پیش تحت الشعاع واژه جدیدی به نام پردازش ۶۴ بیتی قرار گرفت. این فناوری جدید که به لطف به بازار آمدن دو محصول جدید از دو شرکت معتبر سازنده پردازنده یعنی اینتل و AMD شکل گرفت، در مدت کوتاهی توانست توجه سازندگان سیستم عامل را به شدت معطوف کارایی بی نظیر خود کند. پردازنده های Xeon و ایتانیوم از سوی اینتل و پردازنده Opteron از طرف AMDدر مدت کوتاهی توجه تمام سازندگان مشهور سرورهای Enterprise و همچنین تولیدکنندگان سیستم عامل را به خود جلب کرد. در این میان مایکروسافت نیز بلافاصله اقدام به طراحی نسخه ای از ویندوز ۲۰۰۳ سرور برمبنای انجام پردازش های ۶۴ بیتی و با استفاده از پردازنده های جدید نمود. این نسخه جدید ۶۴ بیتی از چند نظر بر نسخه پیشین خود برتری داشت. اول این که از میزان حافظه فیزیکی و مجازی بیشتری پشتیبانی می کند. دوم این که در مقایسه با نسخه ۳۲ بیتی از کارایی و سرعت بالاتری در مدیریت حافظه، رجیسترها و عملیات O/I برخوردار است. نکته سوم در مورد امنیت است. نسخه ۶۴ بیتی قابلیت محافظت بیشتری در برابر کدهای مخرب(Malicious Code) از خود نشان می دهد. طبق پیش بینی های انجام گرفته تا پایان سال ۲۰۰۵ میلادی کلیه کامپیوترهایی که قرار است نقش سرور را در مراکز بزرگ اقتصادی داشته باشند به سمت ریزپردازنده و سیستم عامل ۶۴ بیتی سوق پیدا خواهند کرد. همین پیش بینی حاکی از تمایل شدید کامپیوترهای دسکتاپ به سمت استفاده از تکنولوژی ۶۴ بیتی تا پایان سال ۲۰۰۶ میلادی است. براین اساس به تدریج نه فقط سازندگان سیستم عامل مثل مایکروسافت سیستم عامل ۶۴ بیتی مختص کامپیوترهای دسکتاپ (Windows XP ۴۶ bit) را به بازار عرضه می کنند، بلکه سایر تولیدکنندگان نرم افزارهای مختلف هم با وارد شدن به دنیای پردازش های ۶۴ بیتی، کارایی و سرعت جدیدی را به کاربران خود ارائه می دهند.

● مقایسه

در یک سیستم عامل ۳۲ بیتی مثل نسخه های ۳۲ بیتی ویندوز ۲۰۰۳ از یک حافظه مجازی (Virtual memory) برای انجام پردازش های مختلف استفاده می شود. این حافظه مجازی که حداکثر ۴ گیگابایت می تواند ظرفیت داشته باشد به دو قسمت تقسیم می شود. یک قسمت ۲ گیگابایتی آن به وسیله برنامه در حال اجرا اشغال شده و ۲ گیگابایت دیگر در اختیار سیستم عامل قرار می گیرد. تا اینجا همه چیز بسیار عادی به نظر می رسد اما مشکل زمانی پیش می آید که ۲ گیگابایت سهم برنامه های در حال اجرا به مرز پرشدن نزدیک می شود. به عنوان مثال یک بانک اطلاعاتی SQL Server را در نظر بگیرید که برای اتصال هر کاربر به سرور و انجام عملیات موردنظر وی ۲۰ مگابایت حافظه مجازی را در نظر می گیرد. با رسیدن تعداد کاربران به مرز یکصد نفر، کل حافظه مجازی ۲ گیگابایتی در اختیار SQL Server قرار می گیرد و این به معنای نزدیک شدن سیستم به یک نقطه بحرانی در عملیات سرویس دادن به کاربران است. در نسخه های ۳۲ بیتی یکی از راه هایی که برای این مسأله در نظر گرفته می شد، اختصاص ۳ گیگابایت از حافظه مجازی به برنامه های درحال اجرا بود. این روش که با استفاده از دستکاری در فایل boot.ini انجام می گرفت، یک گیگابایت از حافظه مجازی در اختیار سیستم عامل را به سهمیه حافظه مجازی برنامه های در حال اجرا واگذار می کرد و تا حدودی مشکل کمبود حافظه مجازی را رفع می کرد. اما خود این عمل هم عوارض جانبی خاص خود را دارد و آن محدود شدن کرنل سیستم عامل به یک گیگابایت حافظه مجازی برای انجام عملیات cache است.

این محدود شدن باعث افت سرعت انتقال اطلاعات از سرور به کلاینت ها می شود. ضمن این که باز هم در نهایت با زیادترشدن تعداد کاربران یا پردازش های موردنظر آنان، این ۱ گیگابایت الحاق شده نیز به مرز اشتغال شدن کامل نزدیک می شود و مدیران سیستم را به ناچار مجبور به افزایش تعداد سرورها برای رفع مشکل می کند. با آمدن ویندوز ۲۰۰۳ نسخه ۳۲ بیتی، قدرت آدرس دهی سیستم عامل برای حافظه های فیزیکی (RAM) به ۳۲ گیگابایت برای نسخه Enterprise و ۶۴ گیگابایت در نسخه DataCenter افزایش یافت و این به معنای نیاز کمتر سیستم به استفاده از حافظه مجازی و در نتیجه کمتر شدن مشکل مربوط به محدودیت حافظه های مجازی بود. اما به هر حال استفاده از حافظه مجازی برای پردازش اطلاعات امری گریزناپذیر است و به همین دلیل توجه سازندگان سیستم عامل همواره معطوف به پیدا کردن راه حلی برای عبور از این مشکل بود. سرانجام با مطرح شدن و تولد سیستم عامل ۶۴ بیتی ویندوز ۲۰۰۳ که با استفاده از قدرت پردازنده های ۶۴ بیتی جدید قادر بود از یک سیستم آدرس دهی ۴۰ بیتی استفاده کند، میزان حافظه مجازی قابل دسترسی سیستم از ۴ گیگابایت به ۴۰ ۲ یعنی ۱۶ ترابایت (هزار گیگابایت) افزایش یافت. بدین ترتیب ۸ ترابایت از این ظرفیت در اختیار برنامه های در حال اجرا و ۸ ترابایت دیگر در اختیار سیستم عامل قرار گرفت. مهم ترین سؤالی که در این جا می توانست مطرح شود این است که آیا برنامه های سابق محیط ۳۲ بیتی که برای استفاده از حداکثر ۳ گیگابایت حافظه مجازی کامپایل شده اند قادر به بهره بردن از این ۸ ترابایت فضای جدید هستند یا خیر. پاسخ این سؤال هم می تواند مثبت باشد و هم منفی. بدین صورت که برخی برنامه های کامپایل شده در محیط های ۳۲ بیتی که به صورت صریح قدرت استفاده از حداکثر ۳ گیگابایت حافظه مجازی را دارند، با ورود به محیط ۶۴ بیتی هیچ تغییری را احساس نخواهند کرد. اما برخی دیگر که با تکنولوژی Large Address ware کامپایل شده اند قادر خواهند بود تا ۴ گیگابایت از حافظه مجازی را در محیط جدید مورد استفاده قرار دهند. از لحاظ سرعت انجام عملیات نیز برخی برنامه های کامپایل شده در محیط ۳۲ بیتی (مثلاً برنامه های نوشته شده با ASP.NET که از تکنولوژی Multithreading برای اجرای موازی چند دستورالعمل در آن واحد استفاده می کنند)، به دلیل قدرت بی نظیر پردازنده های ۶۴ بیتی در انجام این کار می توانند از مزایای محیط جدید اجرا استفاده کرده و سرعت اجرای خود را افزایش دهند. اما اگر برنامه ای (مثلاً یک فایل Exe) در محیط توسعه ای مثل ویژوال بیسیک نسخه ششم برای دسترسی به یک پایگاه داده و کار با آن بدون استفاده از مکانیسم پردازشی موازی و به صورت ساده نوشته شده باشد، این برنامه حتی اگر برروی یک سرور ۶۴ بیتی هم اجرا شود نمی تواند از قابلیت های محیط جدید سودی ببرد. بنابراین اگر قرار است این برنامه روی کلاینت نصب شده و پایگاه داده موردنظر که SQL Server است روی یک سرور باشد، بهتر آن است که کلاینت در همان وضعیت ۳۲ بیتی باقی بماند و سرور به نسخه ۶۴ بیتی ویندوز ۲۰۰۳ ارتقاء داده شود. در این صورت موتور بانک اطلاعاتی SQL Server که در تمام نسخه های خود از شیوه Multithreading برای انجام دستورات موردنظر کاربران استفاده می کند، می تواند در محیط جدید با سرعت بهتری فرامین رسیده از طرف کلاینت ها را پردازش کرده و نتیجه را سریع تر به آن ها برگرداند و کارایی کلی این سیستم بانک اطلاعاتی را به نحو مطلوبی افزایش دهد.

CISCO و رمز موفقیت آن

بدون تردید حیات هر کسب و کاری منوط به کسب سود و درآمد است. چرا که در غیر این صورت فلسفه‌ای برای حضور یک حرکت اقتصادی وجود نخواهد داشت. مهمترین عنصر برای موفقیت در دستیابی به این هدف، مشتری و مخاطب کسب و کار است. در مقاله حاضر سعی بر آن است تا با بهره‌گیری از منابع علمی مختلف به ویژه کتاب "بازاریابی الکترونیکی" نوشته ("جودی استراس" (Judy Strauss) و همکاران)، به تحلیلی از وضعیت کمپانی سیسکو پرداخته و یکی از رموز موفقیت آن که مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) و بهره‌مندی از فناوری اطلاعات (IT) است، مورد بحث قرار گیرد.

● از شرکت سیسکو چه می‌دانید؟

شرکت سیسکو (Cisco Company) یکی از ارایه دهندگان سیستم‌های شبکه‌های اینترنتی است که بسیاری از دولت‌ها، شرکت‌ها و دانشجویان و دانشگاهیان در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند؛ درآمد سالانه این کمپانی در سال ۲۰۰۴ میلادی بیش از ۲۲ میلیارد دلار بوده و تنها از خدمات پس از فروش خود، مبلغ ۴/۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۴ سود کسب کرده است. سیسکو مدعی است که راهکارهای این شرکت باعث افزایش درآمد خدمت گیرندگان، کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری، توانمندسازی کارکنان، تغییر فرهنگ کاری شرکت‌ها و یکپارچه سازی فرآیندهای مربوطه به هسته‌‌ی اصلی کسب و کارها می‌شود.

اینترنت مهمترین نقش را در جذب و نگهداری و افزایش تعداد مشتریان برای شرکت سیسکو ایفا می‌کند. با مراجعه ماهانه بیش از ۵/۲ میلیون کاربر به پایگاه اینترنتی سیسکو، این شرکت در مدیریت آنلاین ارتباط با مشتری کاملاً خبره و با تجربه شده است.

آنچه مشخص است سیسکو هدایت و انتقال مشتریان به کانال ارتباطی آنلاین را به عنوان یکی از اهداف خود قرار داده و بر استمرار این هدف تاکید دارد.

در سال ۱۹۹۶، تنها ۵ درصد از سفارشات مشتریان شرکت از طریق پایگاه اینترنتی آن دریافت می‌شد اما سیسکو توانست میزان رضایت مشتریان خود را در نوع سفارشات اینترنتی از ۴/۳ در سال ۱۹۹۶ به ۶/۴ در سال ۲۰۰۳ افزایش دهد و همین رضایتمندی باعث افزایش سفارشات مشتریان به صورت آنلاین شده است.

بدون تردید چنین موفقیتی بدون چشم‌انداز وسیع و برنامه‌ریزی دقیق و اجرای موثر آن برنامه‌ها قابل حصول نبوده است. سیسکو توجه خود را به مراقبت از مشتری معطوف کرد و در این میان از فناوری اطلاعات و ابزارهای آن به بهترین نحوه بهره‌برداری کرد به طوری که مشتریان این شرکت می‌توانند از طریق کامپیوتر و به صورت بصری با کارکنان سیسکو مشکلات خود را مطرح و برطرف نمایند.

به طور نمونه، عوامل مشخصی به دفعات و به طور همزمان با مشتریان از طریق پیام‌های فوری و زنده ارتباط برقرار می‌کنند تا به نیاز آنان در فضای وب پاسخ دهند. به علاوه، مشتریان می‌توانند با سیسکو از طریق ایمیل یا حتی تلفن با شرکت تماس داشته باشند.

مشخصاً توجه سیسکو به مدیریت ارتباط با مشتری و بررسی و نظارت بر شاخص‌های عملکرد، برای این شرکت منافع بسیاری داشته است. این شرکت با اجرای اتوماسیون و در نتیجه کاهش هزینه خدمات به مشتری توانسته معادل ۳۴۰ میلیون دلار در یک سال صرفه‌جویی داشته باشد.

● برقراری ارتباط رو در رو با مشتری:

ارتباط بلند مدت، همزمان و نزدیک سیسکو با میلیون‌ها مشتری بدون توسعه فناوری اطلاعات ممکن نیست.

بدون شک وفاداری مشتری به محصولات سیسکو به سادگی حاصل نشده است و اساساً وفاداری به محصولات یک شرکت چیزی نیست که به سادگی در فضای رقابتی حاصل ‌شود. در چنین فضایی مشتری در خصوص سایر محصولات و سرویس‌ها با تأمل خاصی میزان خرید خود را افزایش می‌دهد. به گفته‌ی نویسندگان مجله معتبر "هاروارد بیزنس رویو"، "ساسر" و "توماس جونز"، "افزایش وفاداری مشتری، تنهاترین محرک کارایی در بلند مدت است." "بیزینس تو" (Business ۲) نیز سرمایه ارتباط را مهمترین دارایی یک شرکت می‌داند که می‌تواند داشته باشد. در فضای رقابتی و با توجه به کمیاب بودن مواد اولیه، توانایی یک شرکت در برقراری و پشتیبانی ارتباط با مشتریان، تأمین کنندگان و شرکا ممکن است بسیار مهمتر از دارایی‌های مالی، زمین و ... باشد. این همان "سرمایه ارتباط" است که بنای یک کسب و کار را در آینده فرآهم می‌کند.

به هر حال، این نگرش بیانگر یک تغییر جهت اساسی از بازاریابی انبوه به بازاریابی انفرادی و تغییر نگرش از جذب وسیع مشتریان جدید به نگهداری مشتریان فعلی است.

تکنولوژی‌های موجود در اینترنت می‌تواند بازاریابی رابطه‌ای را به روش‌های متعدد و جدیدی تسهیل کند به طوری که بسیاری از کمپانی‌ها هم‌اکنون سرمایه‌گذاری کلانی را در این زمینه دارند.

● بازاریابی رابطه‌ای چیست؟

بازاریاب‌ها این گونه توجه به مشتری را بازاریابی رابطه‌ای (همچنین بازاریابی ۱:۱) نامیدند. بر این اساس ایجاد، پشتیبانی، ارتقاء و تجاری‌سازی ارتباط با مشتریان به خاطر عمل نمودن به وعده داده شده به مشتری را بازاریابی رابطه‌ای می‌گویند.

معمولاً شرکت‌ها تلاش می‌کنند در یک ارتباط دو طرفه دراز مدت سودمند به دنبال کسب سود باشند (در مقابل نگرش کوتاه مدت). عمل به وعده‌ی داده شده بدین معناست که وقتی شرکت‌ها در برنامه‌های بازاریابی خود پیشنهادی را مطرح می‌کنند، توقعات مشتری از طریق تجربه‌ی محصول پیشنهادی می‌بایست برآورده شود.

امروزه، بازاریابی رابطه‌ای فراتر از عمل به وعده‌ی داده شده به مشتریان است و آن یعنی ارتباط دو طرفه با افراد در یک زمان (۱:۱). چگونه یک شرکت می‌تواند نیازهای یک مشتری را درک کند بدون آنکه بداند آن‌ها (مشتریان) چه کسانی هستند؟ همچنین، یک شرکت با استفاده از بازاریابی رابطه‌ای بر بهره‌گیری از سهمی از کیف پول مشتری هدف‌گذاری می‌کند تا بهره‌گیری از سهمی از بازار. سهمی از کیف پول مشتری مقداری از فروش یک شرکت است که تنها از یک مشتری حاصل می‌شود و به عبارت بهتر بیانگر توجه بر نگهداری و افزایش مشتری است تا تاکید بر جذب مشتری (بهره‌گیری از سهم بازار).

برای نمونه، کمپانی آمازون خواستار فروش کتاب، موزیک و سایر کالاها به هر مشتری است. بازاریابی رابطه‌ای مشتریان انفرادی را بر مبنای نیاز آن‌ها متمایز می‌کند تا اینکه کالاها را برای گروه‌های هدف متمایز کند. بطور مثال برای شرکت سیسکو خیلی به صرفه‌تر است که بهترین مشتریان خود را تعیین کند و تک تک آن‌ها را شناسایی کند و کالاهای اضافی‌تر را بر مبنای نیاز آن‌ها پیشنهاد کند تا اینکه تمام تلاش خود را برای جذب مشتریان جدید صرف نماید. اگر سیسکو موفق است، بدین دلیل است که بالاخره مشتریان کلیه‌ی تجهیزات شبکه خود را از سیسکو خواهند خرید. سیسکو با صرف زمان بر نگهداری مشتری به جای جذب مشتری جدید، از صرف هزینه‌های مربوط به ترویج و تخفیف در قیمت جلوگیری می‌کند. در جدول ۲ خلاصه‌ای از این نگرش‌ها و مقایسه‌ی بین بازاریابی انبوه و بازاریابی رابطه‌ای نمایش داده شده است.

● مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) چیست؟

مدیریت ارتباط با مشتری فرآیند هدف‌گذاری، جذب کردن، معامله کردن، ارایه خدمات، نگهداری و ایجاد روابط بلندمدت با مشتریان است. این تعریف شامل تمامی اصول بازاریابی رابطه‌ای است. مدیریت ارتباط با مشتری بر داده‌های مشتری استوار شده و با بکارگیری تکنولوژی تسهیل شده است. مشخصاً، شرکت‌ها متوجه این مهم هستند که اگر مشتریان خود را راضی نگه ندارند، شرکت دیگری رضایت آن‌ها را جلب خواهد کرد.

● مزایای مدیریت ارتباط با مشتری

فواید مدیریت ارتباط با مشتری شامل افزایش درآمد ناشی از هدف‌گذاری بهتر، بهره بیشتر از کیف پول مشتریان فعلی شرکت و حفظ و نگهداری آن‌ها برای مدت طولانی است. این فواید از طریق پایگاه داده اطلاعات مشتریان حاصل می‌شود که با استفاده از آن، شرکت‌ها مشتریان خود را بهتر شناخته و درک می‌کنند و دانش ناشی از آنالیز پایگاه داده برای ایجاد وفاداری و بهینه نمودن ارزش زمان حیات (lifetime value) مشتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. تاکتیک‌های مدیریت ارتباط با مشتری از نتیجه سود بالایی که ایجاد می‌کند می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد. در مطالعه ۴۵ شرکت، ۶۸ درصد آن‌ها از داده‌های مربوط به مشتریان برای ساخت مدل‌های ریاضی استفاده کردند تا به آنان برای طبقه‌بندی هدفمند مشتریان کمک نماید. طبقه‌بندی هدفمند به این شرکت‌ها اجازه داد تا از یک سو مشخصات مشتریانی را بررسی کنند که پاسخ مثبت آن‌ها به پیشنهادات ترویجی شرکت‌ها بسیار محتمل بود و از سوی دیگر به این شرکت‌ها اجازه داد تا بهترین طبقه از مشتریان فعلی یا جدید خود را تعیین نمایند.

بسیاری از کسب و کارها، بیش از آنکه برای نگهداشت مشتریان فعلی خود پول هزینه کنند برای جذب مشتریان جدید هزینه صرف می‌کنند اما این نگرش معمولاً یک خط است. همانگونه که در شکل ۳ نمایش داده شده، هزینه جذب یک مشتری جدید به طور معمول ۵ برابر بیشتر از هزینه نگهداری مشتری فعلی است. در این مثال، سه هزار دلار بودجه برای جذب ۶ مشتری هزینه می‌شود. به دلیل اینکه هزینه‌ی نگهداشت مشتریان به طور میانگین یک پنجم است، مبلغ پانصد دلار می‌توانست صرف نگهداری ۵ مشتری گردد. اگر به جای صرف سه هزار دلار برای جذب ۶ مشتری، یک شرکت یکهزار و پانصد دلار برای جذب سه مشتری جدید هزینه می‌کرد و یکهزار و پانصد دلار برای نگهداشت مشتری، این شرکت می‌توانست ۱۲ مشتری بیشتر داشته باشد یعنی ۱۸ مشتری.

یک دلیل که اساساً باعث می‌شود هزینه‌ی نگهداشت مشتری کمتر از جذب آن گردد، کاهش هزینه‌های ترویج اعم از تبلیغات و تخفیف‌ها است.

به علاوه، نرخ بالاتر پاسخ مثبت به تلاش‌های ترویجی شرکت، باعث سود بالاتر می‌شود. همچنین تیم‌های فروش وقتی که مشتریان خود را بشناسند می‌توانند بسیار موثرتر عمل کنند. دلیل دیگری که وجود مدیریت ارتباط با مشتری را پرمعنی می‌سازد این است که مشتریان وفادار، مشتریان با تجربه می‌شوند. آن‌ها محصولات را به خوبی می‌شناسند و می‌دانند در زمانی که سوالی درباره خدمات و محصولات شرکت داشته باشند، چه کسی با آنان صحبت خواهد کرد. مشتریان وفادار هزینه کمتری بابت دریافت خدمات متحمل می‌شوند.

البته این یک اصل است که مشتری بیشتر، باعث فروش بیشتر محصول خواهد بود. به هر حال، جذب و نگهداری مشتریان تنها بخشی از معادله کسب و کار است. همچنین یک شرکت می‌بایست تلاش کند تا میزان خرید هر مشتری افزایش یابد.

ارتباط رو در رو میان مشتریان، قلب مدیریت ارتباط با مشتری نامیده شده است. مثبت بودن ارتباط رو در رو می‌تواند مشتریان جدید فراونی را جذب نماید اما منفی بودن آن می‌تواند باعث دلزدگی مشتری ‌شود.

یک مطالعه نشان داد که هر مشتری ناراضی، به ۱۰ نفر دیگر تجربه‌ی منفی خود را منتقل می‌کند و ۱۳ درصد مشتریان ناراضی به ۲۰ نفر دیگر چگونگی کیفیت پایین شرکت و محصولاتش را منتقل کردند.

اینترنت گستردگی این مساله را تقویت کرده است. به طوری که "جف بزوس" (Jeff Bezos) مدیرعامل کمپانی آمازون در این باره می‌گوید: "اگر شما یک مشتری ناراضی در اینترنت داشته باشید، او به ۶ تن از دوستان خود ناراحتی خود را منتقل نمی‌کند بلکه به شش هزار دوست خود منتقل می‌کند." این گستردگی ارتباط رو در رو در اینترنت از طریق ابزارهایی همچون پست الکترونیک، گروه‌های خبری، پیام فوری و صفحات وب شخصی ایجاد شده است.

همانگونه که در مثال شرکت سیسکو دیده شد، یکی از فواید کلیدی مدیریت ارتباط با مشتری جلوگیری از صرف هزینه‌ است. اما اینکه فرآیند مدیریت ارتباط با مشتری شامل چه بخش‌هایی است و اصولاً چه فناوری‌ها و نرم‌افزارهایی در این حوزه وجود دارند و باعث پیاده سازی این استراتژی می‌شوند خود موضوع مقاله دیگری است که می‌باست در شمارهای دیگری بدان پرداخته شود.

از طریق کابل برق به اینترنت متصل شوید!!!

اتصال به اینترنت ممکن است تا چند وقت دیگر از طریق اتصال به خروجی های برق به آسانی میسر شود. مخابرات خط قدرت از خطوط الکتریکی موجود به منظور انتقال پهنای باند مخابراتی به درون محیط های شبکه خانگی و ارائه سرویس های مخابراتی درون خانه ها و شرکت ها استفاده می کند. با وجود مزایایی که مخابرات خط قدرت می تواند ارائه دهد، اموری همچون چگونگی استاندارد سازی و مشکلات اقتصادی باقی می ماند که توسعه این تکنولوژی را به عقب انداخته است. بدون تکامل و توسعه در ایجاد استاندارد های مناسب و رگولاسیون به صورت جهانی، نمی توان مخابرات خط قدرت را به عنوان یک تکنولوژی درخور و بدون خطر مورد استفاده قرار داد. ایده به کارگیری شبکه های قدرت برای اهداف مخابراتی به زمانی حدود ۸ دهه قبل بر می گردد.

اگرچه شبکه های الکتریکی آن زمان اساساً برای انتقال انرژی با کمترین تلفات، و بدون در نظر داشتن نیاز های مخابراتی طراحی شده بودند اما خیلی زود دانشمندان موفق شدند هر دو کار یعنی انتقال انرژی با اتلاف کم و ارسال اطلاعات به صورت حقیقی را به صورت عملی و در حد رضایت بخشی ممکن سازند.در ابتدا فقط PSU ها قادر بودند به صورت مفیدی از این امکان بهره ببرند اما این وضعیت اخیراً تغییر کرده است. تغییر قاعده ای که در بازارهای انرژی و مخابرات در سال ۱۹۹۸ انجام شد به نوعی یک ابتکاری بود که به پیشرفت تکنولوژی مخابرات خط قدرت کمک خواهد کرد. به این ترتیب، PSU ها در آینده نزدیک با رقبایی مواجه خواهند شد که می خواهند زمینه های کاری جدید را در بازار مخابرات و با توجه به پتانسیل این تغییر قاعده فراهم کنند.

تولید الکتریسیته می تواند گسترده تر شده به وسیله سرویس های value-added خاص، همچون قرائت خودکار اندازه از راه دور (دور سنجی)، طرح های شناسایی تعرفه و تنوع تعرفه، یا دیگر سرویس هایی به منظور اتوماسیون ساختمان و نهایتاً به منور تقویت مصرف کنندگان. مبحث آخر در حوزه اتصال شبکه های الکتریکی به درون یک محیط بسته نیز یکی از مباحث جذاب در این تکنولوژی به شمار می رود، از طرفی این تکنولوژی قادر است به عنوان یک جایگزین حقیقی برای شبکه های مخابرات بین المللی موجود، از همه نوع از جمله سرویس های صوتی، سرویس های دیتا و خصوصاً فاکس و دسترسی به اینترنت پر سرعت- کم هزینه برای تمامی منازل مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین هدف اصلی ارائه روشی برای بهره برداری از خطوط قدرت داخلی به عنوان شبکه های گسترده محلی پر سرعت که بتوانند اطلاعات صوتی و تصویری دیجیتال را در کنار دیگر اطلاعات حمل کنند می باشد.

این موضوع به واسطه جذابیت بالای آن بسیار گسترده مورد توجه قرار دارد چنانچه در ایالت متحده گام های رو به جلویی توسط Home Plug Alliance برداشته شده و اتحادیه اروپا نیز در طرح تکنولوژی های جامعه اطلاعاتی ISI به آن می پردازد. مطالعات بی شمار و آزمایشات پایکار بسیار زیاد نشان داده است که با ارائه یک رنج فرکانسی در حدود ۲۰ مگاهرتز می توان نرخ دیتا را تا حداکثر چند صد مگابیت بر ثانیه با استفاده از ظرفیت کانال شبکه های توزیع در مراحل ولتاژ ضعیف و ولتاژ متوسط به دست آورد.

این نتیجه به صورت بالقوه یک نوآوری بزرگ است که می تواند ارزش اقتصادی قابل ملاحظه ای داشته باشد. به عنوان یک نمونه امکان دسترسی به اینترنت از طریق پریزهای برق روی دیوار را می توان نام برد.

امری که باعث خواهد شد عظیم ترین علوم و دانش بشری درهمه جهان و در یک زمان برای همگی در دسترس باشد و از طرفی هزینه های دسترسی بالای اینترنت که هم اکنون مانع بزرگی برای کاربران است به طرز قابل توجه ای تغییر خواهد کرد. در مقابل انتشار رادیویی، کاربران اینترنت قادر خواهند بود موضوعات مورد نظرشان را خودشان انتخاب کنند و به این ترتیب رسانه های گران قیمت کنونی به زودی به رسانه های پیش پا افتاده بدل خواهد شد اینها همگی به دلیل آسان و ارزان بودن دسترسی به اینترنت از طریق خروجی های الکتریسیته روی دیوار خواهد بود. با همزمانی استفاده از توان الکتریکی از طریق خروجی های دیواری امکان خرید و تجارت، دستیابی به اطلاعات و همچنین مخابرات جهانی در یک زمان ممکن خواهد شد.البته استفاده از شبکه های الکتریکی بدون محدودیت نیز نمی باشد، زیرا سرویس های موجود همچون باند های رادیویی موج بلند کوتاه و متوسط و باند های رادیویی آماتور فعلی یک باند فرکانسی از حدود ۹KHZ تا KHZ ۲۰را پوشش داده اند. برای اختصاص فرکانس و تعیین سطح محدودیت ها، راه حل هایی پیدا شده است. نظر به اینکه مخابرات روی شبکه های قدرت بطور اساسی Wire borne است، مقیاس های مناسبی برای جلوگیری از تشعشع سیگنال های غیر مجاز نیز پیدا شده است. هم اکنون تلاش های اصلی برای پیدا کردن راه حل هایی که نتیجه آنها سازگاری الکترومغناطیسی (EMC) باشد در جریان است.

VOIPچیست؟

---

شبکه‌های مخابراتی به‌عنوان جزء جدائی‌ناپذیر زندگی امروز بیشترین سهم را در تبادل اطلاعات و اخبار بر عهده دارند. این فن‌آوری که قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد، صورت پیشرفته‌تری به خود گرفته و خود را با نیازهای جدید تطبیق داده تا به‌صورت امروزی درآمده است.

امروزه انتقال تماس، کنفرانس‌های تلفنی، نمایشگر شماره تلفنی و ... همه و همه سرویس‌هائی هستند که از سوی مراکز مخابراتی و بر پایه شبکه‌های مخابراتی ارائه می‌شوند. با وجود این، هنوز مشکلات حل نشده بسیاری در شبکه‌های مخابراتی موجود است که نیاز به بررسی بیشتر دارد. مواردی نظیر هزینه بالای نگهداری این شبکه‌ها، ارائه دشوار سرویس‌های جدید، هزینه بالای نصب و راه‌اندازی و گسترش شبکه‌های مخابراتی و ناتوانی در ارائه خدمات خاص از این مشکلات هستند.

با مطرح شدن شبکه‌های کامپیوتری (به‌خصوص اینترنت) و امکان برقراری ارتباط به‌صورت سوئیچ بین بسته‌های داده (Packet Switching) ارسال داده بر روی این شبکه‌ها به‌صورت جدی مطرح شد که در تمامی موارد موفقیت‌آمیز بود. اگر زمانی دستگاه‌های نمابر و تلکس بر روی شبکه‌های مخابراتی سنتی، متن و تصویر را از جائی به جای دیگر منتقل می‌کردند، امروزه پست الکترونیکی و پیام‌های بین کامپیوتری این جایگاه را به‌دست آورده‌اند، به‌نحوی که صورت قدیمی ارسال اطلاعات را تحت شعاع خود قرار داده‌اند.

در جائی‌که اطلاعات منتقل شده بر روی شبکه‌های کامپیوتری شکل صوتی به خود بگیرند VOIP مطرح می‌شود. البته شایان ذکر است که برای داشتن یک ارتباط از نوع VOIP ضروری است بستر شبکه‌ای مطمئن برمبنای پروتکل IP وجود داشته باشد. حال با توجه به این‌که بزرگ‌ترین شبکه بر پایه IP شبکه اینترنت است، به‌طور معمول از این فن‌آوری به‌عنوان منتقل کننده صدا بر روی شبکه اینترنت یاد می‌شود.

● انواع مکالمات با استفاده از VOIP

با تفکیک کاربران نهائی گفت‌وگوهای صوتی به دو شکل دستگاه متصل به شبکه IP و دستگاه متصل به شبکه مخابراتی سنتی، سه نوع مکالمه را می‌توان متصور شد:

۱) ابزار VOIP با ابزار VOIP: طی این مکالمه دو وسیله که به شبکه مبتنی بر IP متصل هستند با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. (نمونه این حالت سرویس Point - Point مابین دفاتر نمایندگی می‌باشد.)

۲) ابزار VOIP با تلفن معمولی: در این نوع مکالمه وسیله متصل به پروتکل IP با دستگاه تلفنی که به شبکه مخابراتی سنتی متصل است ارتباط برقرار می‌کند. در این صورت یک دستگاه متصل به IP نقش واسط را در تبدیل اطلاعات از شبکه IP به شبکه مخابراتی سنتی به عهده دارد. (نمونه این حالت تماس سرویس فعلی ۵۰ می‌باشد.)

۳) تلفن سنتی با تلفن سنتی: این نوع مکالمه به‌طور معمول به دلیل مسافت بالای بین دو فرد برقرار کننده مکالمه و به‌منظور صرفه‌جوئی در هزینه گفت‌وگو شکل می‌گیرد. در این نوع ارتباط هر یک از دو تلفن توسط شبکه مخابراتی سنتی به یک دستگاه متصل به شبکه IP مرتبط می‌شوند و ارتباط VOIP بین این دو دستگاه کمکی شکل می‌گیرد. ارتباط تلفنی با استفاده از کارت‌های تلفن رایج در بازار از این نوع است. (نمونه این حالت سرویس فعلی ۸۰ و سرویس تماس بین‌المللی از منزل می‌باشد.)

با اندکی توجه به ۳ مورد بالا متوجه می‌شویم که موارد ۲ و ۳ مطرح شده در بالا با استفاده ترکیبی از شبکه مخابراتی سنتی و شبکه IP برقراری ارتباط صوتی را ممکن می‌سازند. انواع دیگر مکالمات VOIP نیز وجود دارد که بررسی آنها نیز به مقدماتی دارد که در حوصله این مقاله نمی‌گنجد.

● روند گسترش VOIP در جهان

امروزه VOIP و انتقال صوت بر پایه این فن‌آوری به‌صورت یک‌ تجارت بزرگ در آمده است که هم‌چنان روند رو به رشد بالائی دارد. مزیت اصلی این نوع مکالمات برای کاربران، هزینه پائین آن است که موجب ترجیح آن به شبکه‌های مخابراتی سنتی می‌شود. این تجارت از سه دیدگاه قابل بررسی است:

۱) فروش تجهیزات ساختاری: به‌منظور رسیدن به کارائی بالاتر و کیفیت بهتر صدا در مکالمات VOIP، نیاز به استفاده از تجهیزات ویژه‌ای در شبکه‌های مبتنی بر IP است. انواع مسیر دهنده (Router)های VOIP، سوئیچ‌های شبکه خاص این کاربرد و دروازه (Gateway)های ویژه و ... از این تجهیزات هستند.

۲) فروش گوشی‌های تلفنی جدید: برای پشتیبانی بهتر فن‌آوری VOIP گوشی‌های تلفنی خاصی ساخته شده‌اند که به‌طور مستقیم به شبکه مبتنی بر پایه IP (برای مثال اینترنت) متصل می‌شوند و می‌توانند اطلاعات را در قالب بسته‌های داده بر روی این شبکه منتقل کنند. (نمونه این گوشی‌ها در دفاتر نمایندگی شرکت نصب و در حال بهره‌برداری می‌باشد.)

۳) ارائه خدمات در قالب مراکز تلفنی نسل بعد: با وجود عدم وابستگی تکنولوژی VOIP به مراکز مخابراتی، به‌منظور ایجاد سهولت در برقراری ارتباط (برای مثال توزیع شماره تلفن به کاربران) و ارائه سرویس‌های مختلف مراکز تلفنی VOIP بر روی شبکه اینترنت شکل گرفته‌اند که پیش‌بینی می‌شود این مراکز در آینده به‌طور زیادی گسترش یابند.

● تهدیدهای VOIP برای صنایع ارتباطی سنتی

همواره با پدید آمدن یک فن‌آوری جدید در عرصه‌های گوناگون، فن‌آوری‌های قبل در معرض انحطاط قرار می‌گیرند. فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات نه تنها از این قاعده مستثنی نیست، بلکه چنین وضعیتی در آن بیش از سایر حوزه‌ها احساس می‌شود. با شکل‌گیری تکنولوژی VOIP حوزه‌های متنوعی از جمله مکالمات تلفنی معمولی، ارتباط از طریق نمابر و حتی استفاده از پست الکترونیکی دچار تهدید شده‌اند. در کشورهای مختلف دنیا به‌منظور جلوگیری از این ضررهای مالی و یا به‌منظور تطبیق با شرایط جدید تدابیر مختلفی اندیشیده شده است. برای مثال در کشورهائی مانند سوئد و یا برخی از ایالات متحده آمریکا، به‌طور کامل به این تکنولوژی روی آورده و VOIP به‌عنوان جایگزینی برای تلفن‌های سنتی در نظر گرفته شده است، در حالی‌که در برخی از کشورها از جمله پرتغال و امارات متحده عربی، به‌طور کامل این تکنولوژی ممنوع شده است.

مراکز VOIP نیز همانند مراکز مخابراتی سنتی می‌توانند شماره تلفنی را به‌صورت اختصاصی به یک کاربر اختصاص دهند. این شماره‌های تلفنی از طریق مراکز اینترنتی VOIP در اختیار کاربران قرار می‌گیرد که مانند یک آدرس پست الکترونیکی به همراه یک کلمه عبور محافظت می‌شود. از طریق این شماره‌ کاربران می‌توانند به مرکز اینترنتی مزبور متصل شوند و IP دستگاه VOIP خود را به این مرکز اعلام کنند. در نتیجه کاربران دیگر توسط شماره تلفن خود به مرکز VOIP متصل می‌شوند و شماره‌ای که قصد تماس با آن دارند را در اختیار مرکز قرار داده و IP مقصد را دریافت می‌کنند و از طریق پروتکل IP یک تماس تلفنی را آغاز می‌کنند. از چنین شبکه‌هائی با عنوان شبکه‌های مخابراتی آینده یاد می‌شود و پیش‌بینی می‌شود که به سرعت جایگزین شبکه‌های مخابراتی کنونی شوند. دلایل اصلی این جایگزینی برتری‌هائی است که شبکه‌های مخابراتی آینده به شبکه‌های مخابراتی کنونی دارند. در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

۱) هزینه بسیار پائین نگهداری شبکه‌های مخابراتی آینده نسبت به شبکه‌های مخابراتی کنونی و به دنبال آن، قیمت پائین خرید شماره و مکالمه تلفنی

۲) پشتیبانی کلیه امکانات مخابراتی کنونی و به علاوه ارائه خدمات جدید، با هزینه بسیار پائین و سهولت اجرائی بالا

۳) جابه‌جائی آسان شماره‌های تلفنی، به این‌ معنا که یک شماره تلفنی مانند یک آدرس پست الکترونیکی از هر نقطه‌ای از دنیا قابل دسترسی خواهد بود و می‌توان از طریق آن تماس گرفت و یا با آن ارتباط برقرار کرد.

۴) قابلیت برنامه‌نویسی بر روی گوشی‌های تلفنی همانند یک گوشی تلفن همراه و یا حتی پیشرفته‌تر از آن

● مقایسه شبکه‌های مخابراتی سنتی و آینده (برمبنای IP)

در ادامه دو نوع شبکه مخابراتی سنتی و آینده را از زوایای گوناگون مورد مقایسه قرار می‌دهیم:

۱) استاندارد برقرارکننده ارتباط در شبکه‌های تلفنی VOIP پروتکل‌ها و بسته‌های داده هستند (مانند شبکه‌های IP) در حالی‌که در شبکه‌های مخابراتی سنتی واسطه‌‌های ارتباطی استاندارد (سوئیچ‌ مدارهای درون شبکه) تعریف شده‌اند.

۲) با در نظر گرفتن ماهیت فن‌آوری VOIP و خصوصیات شبکه IP، متوجه خواهیم شد که این شبکه‌ها از پیچیدگی‌های داخلی بسیار کمتری نسبت به یک شبکه مخابراتی سنتی برخوردار هستند. همین امر سبب می‌شود که نگهداری این‌گونه شبکه‌ها بسیار آسان‌تر و کم هزینه‌تر باشد.

۳) در شبکه‌های مخابراتی، سرویس‌های مخابراتی درون شبکه مخابراتی (تجهیزات داخلی) مستقر می‌شوند، یعنی برای داشتن یک سرویس خاص باید مرکز مخابراتی پشتیبانی کننده آن سرویس باشد. به عبارت دیگر تجهیزات کاربر در این نوع سرویس‌ها چنان‌چه نیاز به دریافت خدمات خاصی باشد، تا زمانی‌که آن سرویس از طرف مرکز مخابرات ارائه نشود، امکان استفاده از آن وجود ندارد. برعکس، در شبکه‌های مخابراتی بر پایه پروتکل IP، سیستم‌های نهائی در صورتی که یک سرویس جدید را پشتیبانی کنند، می‌توانند با یکدیگر (بدون نیاز به تغییر در شبکه مخابراتی) و با استفاده از آن سرویس ارتباط برقرار کنند.

۴) دیگر ویژگی سیستم‌های مخابراتی مبتنی بر IP پویائی و تحول سریع آنهاست. این سیستم‌ها به‌عنوان زیر مجموعه‌ای از علم کامپیوتر و فن‌آوری دیجیتال مشمول قانون مور می‌شوند. به بیان دیگر باید حدود هر ۱۸ ماه منتظر پیشرفتی در ابعاد دو برابر سابق در این‌گونه سیستم‌ها باشیم، در حالی‌که شبکه‌های مخابراتی قدیمی مدت زیادی است که همان شکل سابق را حفظ کرده‌اند و به‌ندرت دستخوش تغییرات می‌شوند. نگاهی گذرا بر تاریخ تحولات شبکه‌های مخابراتی نشان می‌دهد که پس از حدود هر ۳۰ سال شاهد تحولاتی محسوس در آنها هستیم که در مقایسه با تحولات شبکه‌های مخابراتی آینده در عمل ناچیز است.

۵) سرعت برقراری ارتباط VOIP که به وسیله سوئیچ بسته‌های داده کار می‌کنند به مراتب سریع‌تر از برقراری ارتباط در شبکه‌های سوئیچ‌کننده مدار (شبکه‌های مخابراتی کنونی) است.

۶) در سیستم‌های مخابراتی آینده (VOIP) ارائه‌کنندگان خدمات مخابراتی در عمل نقش واضح و تعریف شده‌ای ندارند، زیرا ارکان اصلی برقراری ارتباط دو طرف مکالمه‌کننده هستند. پیش‌بینی می‌شود که مراکز مخابراتی آینده از طریق ارائه راهکارهای متنوع به‌منظور بهبود برقراری ارتباط فعالیت کنند که این خدمات ممکن است بین دو مرکز مخابراتی، به‌طور کامل متفاوت باشد.

● سرویس VOIP در کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران

با توجه به نرخ بالای هزینه‌های تلفن بین‌الملل و شناورهای دفتر مرکزی شرکت و هم‌چنین دفاتر نمایندگی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در اروپا (شامل آلمان، انگلیس، مالتا، ایتالیا و بلژیک)، آسیا (شامل چین، ژاپن، کره جنوبی و سنگاپور) و خاورمیانه و آفریقا (شامل دبی و لیبی) و با عنایت به تأکید رئیس محترم هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت مبنی بر لزوم اهتمام کلیه واحدهای شرکت در کاهش هزینه‌های جاری، شرکت خدمات ماشینی پیرو سفارش دفتر فن‌آوری اطلاعات و با در نظر گرفتن امکانات و شرایط موجود، نسبت به امکان‌سنجی و پیاده‌سازی پروژه اینترنت تلفنی (انتقال تماس‌های بین‌المللی و شناورها از بستر مخابرات به بستر اینترنت) به شرح مراحل ذیل اقدام کرده است:

۱) انتقال مکالمات بین‌الملل و اینمارستی (شناورها) دفتر مرکزی کشتیرانی بر روی بستر اینترنت

۲) برقراری تماس‌های بین‌الملل و اینمارستی (شناورها) جهت مدیران و کارکنان مجاز، از خارج آن شرکت با دارا بودن سطوح دسترسی

۳) راه‌اندازی سرویس PC - Phone برای برقراری تماس‌های تحت اینترنت از هر نقطه دنیا

۴) برقراری تماس‌های Point to Point مابین دفتر مرکزی و دفاتر نمایندگی خارج از کشور بر روی بستر اینترنت

۵) ایجاد امکان تماس‌های دفاتر نمایندگی به مقصد ایران طبق تعرفه‌های داخل کشور و سایر تماس‌های بین‌الملل دفاتر مذکور از طریق بستر اینترنت دفتر مرکزی

۶) پیاده‌سازی سرویس اینترنت تلفنی به‌صورت Point - Point و Point Multipoint بر روی شناورهای ناوگان

شایان ذکر است مرحله اول تا پنجم این پروژه با موفقیت پیاده‌سازی و اجرا گردید که میزان صرفه‌جوئی‌های انجام شده در آن نسبت به هزینه‌های جاری بیش از ۷۵ درصد و رقمی معادل ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان در سال می‌باشد.

از ویژگی‌های مرحله ۴ و ۵ می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

الف) امکان تماس با کلیه شماره‌های داخلی (۴شماره‌ای) برج آسمان به‌صورت مستقیم و با هزینه ناچیز

ب) امکان تماس با کلیه شماره‌ تلفن‌های شهری، بین‌شهری و تلفن همراه در ایران با تعرفه‌های داخل کشور

ج) امکان تماس با کلیه نقاط دنیا از طریق پیش‌شماره ۸۰ با تعرفه‌های اینترنتی و از طریق دفتر مرکزی

د) امکان تماس کلیه کارکنان دفتر مرکزی با دفاتر نمایندگی به‌صورت ۳ شماره‌ای و با هزینه‌ ناچیز

و) امکان تماس با دفاتر نمایندگی از کلیه نقاط کشور با تعرفه‌های تماس داخل کشور

ه) امکان تماس کلیه دفاتر نمایندگی با یکدیگر از طریق کد ۳ شماره‌ای و با هزینه‌ ناچیز